Sadece altı konuda harekete geçmek, küresel ısınmayı 1,5C ile sınırlamak için gereken salım azaltımının %90'ını sağlayabilir 

Birleşmiş Milletler kısa süre önce, Paris Anlaşması'nın bir parçası olarak sunulan Ulusal Katkı Beyanları’nın (Nationally Determined Contributions- NDCs) 2030'a kadar küresel salımlarda yalnızca %12'lik bir azalma sağlayacağını açıklamıştı.  

Enerji Dönüşümü Komisyonu (Energy Transitions Commission- ETC), politika yapıcıların Paris Anlaşması'nın gerekliliklerini yerine getirme yolunda dünyanın bu on yılda ihtiyaç duyduğu salım kesintilerini nasıl gerçekleştirebileceklerini özetleyen yeni bir rapor yayımladı. Rapor 40'tan fazla şirket, araştırma kuruluşu ve STK tarafından destekleniyor ve sadece altı alanda hareket geçilmesinin Paris Anlaşması'nın 1.5C hedefine ulaşmak için gereken salım azaltımının %90'ından fazlasını nasıl sağlayabileceğini özetliyor.

Raporda bahsedilen altı alan; metan salımlarının azaltılması, ormansızlaşmayı durdurmak ve yeniden ağaçlandırmayı ölçeklendirmek, kömürün aşamalı olarak kaldırılması, elektrikli araçların kullanımının arttırılması, enerji verimliliğinin iyileştirilmesi ve endüstrinin karbondan arındırılması olarak özetleniyor.  

Rapor her alanda; var olan teknolojiler kullanılarak, sıfır veya düşük net maliyetle ve iyileştirilmiş hava kalitesi, biyoçeşitlilik onarımı ve iş yaratma gibi karbonsuzlaştırma dışında sosyo-ekonomik faydalar sağlayacak adımların atılmasıyla ilgili önümüzdeki on yıl için önerilerde bulunuyor. Raporda sunulan temel önerilerden bazıları aşağıdaki gibi:  

Metan: 2030 yılına kadar fosil yakıt sektöründen kaynaklanan salımları yarıya indirmek ve aynı zaman çizelgesinde tarım ve atık sektörlerinde %30'luk bir azalma sağlamak. Bu öneri, ABD ve AB'nin bu on yılda mutlak metan salımlarında %30'luk bir kesintiye yönelik ortak taahhüdünün ötesine geçiyor.  

Ormanlar: Gelişmekte olan ülkelerde, özellikle Brezilya, Endonezya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde, yaşam alanlarını korumak için hızla ölçeklenen finansal destek; arz yönlü ve talep yönlü eylemleri kullanarak beslenme biçimlerini değiştirmek.  

Kömür: OECD ülkelerindeki tüm kömür santrallerinin ve OECD üyesi olmayan ülkelerdeki tüm eski kömür santrallerinin (20 yıl veya daha uzun süredir faaliyet gösterenler) 2030 yılına kadar kapatılması.

Elektrikli Araçlar: Büyük otomobil üreticilerinin 2035'ten itibaren yalnızca sıfır salımlı araçlar üretmesini ve satmasını sağlamak; kurumsal filoların 2030 yılına kadar %100 oranında elektrikli araçlardan oluşmasını sağlamak; büyük şehir merkezlerinde düşük salımlı bölgeler oluşturmak; kamyonetler ve ağır vasıtalar için yakıt verimliliği standartlarını iyileştirmek.  

Enerji verimliliği: Tüm yeni yapıların operasyonel ve gömülü karbon için katı net sıfır standartlarını karşılaması; şehirlerin net sıfır uyumlu hareketlilik planları geliştirmesini sağlamak.  

Endüstrinin karbosuzlaştırılması: Yeşil enerji üretim kapasitesinin en az 25 GW'lık bölümünü çevrimiçi hale getirmek; havacılık ve denizcilikte yakıt değişimi için yetkiler.

COP26 Başkanı Alok Sharma, raporu “açık ve güvenilir bir eylem planı” olarak nitelendirdi. Rapor, Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) konferansta müzakerecileri bilgilendirmek için kullanılan yüzyılın ortasına kadar net sıfıra gitmek için hazırlanmış yol haritasına dayanıyor.

Komisyon, tavsiyelerinin yerine getirilmesinin tüm BM üye ülkeleri arasında bir anlaşma gerektirmeyeceğini belirtti. Bunun yerine, önerilerin; aktörler salım azaltımını en üst düzeye çıkarmaya ve çevreye, topluma ve ekonomiye başka faydalar sağlamaya odaklandıkları sürece, daha sağduyulu ülke ve şirketler tarafından hayata geçirilebilecekleri söylendi.  

ETC Müdür Yardımcısı Kettleborough, halihazırda var olan ve artırılabilecek girişimlerin Sıfıra Yarış, 1,5C için İş Hırsı ve Dünya Ekonomik Forumu'nun Misyon Olası Ortaklığını içerdiğini söyledi. Bu girişimlerden sonuncusu, bu yıl kimyasallar, beton, çelik, alüminyum, havacılık, nakliye ve kamyon taşımacılığı dahil dünyanın karbondan arındırması en zor sektörlerinden bazılarında düşük karbon teknolojilerinde “atılım” denemeleri ve 2023'ün sonuna kadar dahil edilen yedi sektör için iklim eylem planları geliştirmeyi hedefliyor.  

Kettleborough; rüzgâr ve güneş kurulumları, iletim ve dağıtım ağlarındaki iyileştirmeler vb. konuların çok yerel etkileri olan zor konular olduğunu, planlama ve izin konusunda yerel tartışmalar olduğunu belirtiyor. Kamuoyunun sürece katılım sağlamak, karbondan arındırmak ve net sıfır ekonominin neye benzediğini gerçekten anlamak için çabaladığını söylüyor.  

Bu anlayışın sağlanması COP26 ile önem kazanıyor. Endüstriler gibi bireyler de günü etkileyecek alanlara yönelme konusunda daha uzun vadeli netlik arıyorlar. Kettleborough, bazı alanlarda eylemin “birey öncülüğünde” olması gerekeceğini, ancak geniş ölçekte bireysel eylemin, gereken sistem değişikliğini sağlamak için kullanılması gereken “birçok kaldıraçtan yalnızca biri” olduğunu belirtiyor.